"de spanning en trots als jouw wagen vertrekt van de bouwplaats en voor het eerst in vol ornaat op straat komt is zeker hetzelfde"
Carnavalsoptochten zijn toch wel de evenementen die het dichtst bij bloemencorso’s liggen. Er zijn zelfs (corso)wagenbouwers, vooral ten zuiden van de grote rivieren, die tijdens de wintermaanden bouwen aan carnavalswagens. Wat zijn nu de verschillen en kunnen we iets opsteken van elkaar?
Ondanks dat door heel het land optochten worden georganiseerd, zijn de van oorsprong Katholieke zuidelijke provincies Brabant en Limburg dè provincies in Nederland waar je moet wezen voor carnaval. Dit zie je ook terug bij de wagenbouwers; alleen de ondervraagde bouwers uit Valkenswaard en Zundert zijn echt opgegroeid met carnaval. Net als met corso is carnaval toch iets wat ‘in het bloed’ zit, het wordt vaak met de spreekwoordelijke paplepel ingegoten. Wat wel opvalt is dat in de corsoplaatsen in Brabant het carnaval toch een beetje op een ’tweede plaats’ staat. Kimberly Lomeijer (wagenbouwster van Dommeldal, Valkenswaard) geeft aan dat in vergelijking met de buurtdorpen de optocht in haar dorp met “veel loopgroepen en een enkele grote wagen” toch veel kleinschaliger is. In Zundert is de carnavalsbeweging pas vanwege het 100-jarig bestaan van Het Wapen van Zundert ontstaan en uitgegroeid tot een volwaardige carnavalsvereniging met een vol programma.
Brabant vs de rest van NL
Zoals een wagenbouwer uit Lichtenvoorde aangeeft “is in de Achterhoek het carnaval meer om het zuipen en dom doen en de paar wagens die je in Groenlo ziet die wel vormgeving hebben zijn gekocht/gehuurd.” Roy Bergevoet (ontwerper 6Kamp, Lichtenvoorde) vindt “deze optochten echter wel erg vermakelijk en ook het feest er omheen is aanstekelijk. Het zijn geen optochten met kwalitatief hoogstaande wagens zoals bijvoorbeeld in Prinsenbeek e.d.”
Prinsenbeek, de plaatsnaam is gevallen. Tijdens de carnaval beter bekend als ‘Boemeldonck‘. De carnavalsoptochten in West-Brabant staan bekend om de (in de ogen van de meeste wagenbouwers) kwalitatief goed vormgegeven wagens. Veel Zundertse bouwers gaan hier elk jaar toch wel een kijkje nemen en afgelopen jaar was er zelfs een corso-ontwerper actief in de top van deze optocht. Na een aantal jaren in Rijsbergen (voor CV de Knaapjes & Dun Hooiberg) carnavalswagens getekend te hebben werd Koen Aerts (ontwerper De Lent, Zundert) dit jaar voor het eerst gevraagd een ontwerp te tekenen voor CV de Herrieschoppers uit Prinsenbeek. Hij deed dit niet onverdienstelijk met een 2e plaats, zie de video hieronder voor een impressie van deze imponerende wagen.
Kruisbestuivingen
Dus er zijn wel wat kruisbestuivingen hier en daar, organisatorisch bijvoorbeeld. Al 13 jaar komen er uit Prinsenbeek op corsozondag dik 80 personen om het verkeer te regelen en gaat op carnavalszondag ook dik 80 man richting Prinsenbeek om daar te helpen als verkeersregelaars. Dit jaar stond corsovoorzitter Rinie van Tilburg gewoon het verkeer te regelen in Prinsenbeek. Een ander goed voorbeeld van kruisbestuiving is de jaarlijkse uitwisseling van bouwers tussen de optochten in Zundert en Prinsenbeek. Zo proberen de bouwers over en weer van elkaar te leren betreft technieken. Zo vindt ook Roy Bergevoet dat de corsowereld altijd moet blijven leren en zichzelf doorontwikkelen. “Daarbij kan alles je helpen als je maar open staat voor nieuwe invloeden!” Hellen Wildhagen (wagenbouwster Stuivezand, Zundert) heeft zich jaren lang ingezet bij het maken en vermaken van de prinsenwagen in Zundert. Betreft het bouwen van carnavalswagens blijft het voor haar toch vooral een leuke en gezellige ‘bij’-activiteit in de koude wintermaanden. Ook de optocht wordt wat dat betreft een stuk minder serieus genomen.
Technieken
De bewegingstechnieken bij carnavalsoptochten is toch iets waar veel corsobouwers (tot een paar jaar geleden) met veel jaloezie naar keken. Dit is ook de reden dat Koen Aerts in het carnavalswereldje belandde. Toen hij naar het Sisa in Antwerpen ging had hij een klasgenoot die zweerde bij het carnaval in Prinsenbeek, zoals hij uiteraard zweerde bij het corso in Zundert. Toen hij een onmogelijke beweging bedacht voor het corso zag zijn klasgenoot hier wel wat in en zo is hij dus ook een beetje met carnaval in aanraking gekomen. Zowel Roy en Hellen wijzen op het feit dat beweging vanwege het gewicht van het bloemendek bij het corso een stuk lastiger is dan bij het carnaval. De wagens worden vaak met andere materialen gebouwd en ook de afwerking van lak/verf weegt beduidend minder. Hierbij merkt Roy wel op dat “hoewel je bij een carnavalswagen veel meer mogelijkheden hebt, de uiteindelijke creaties op de weg hier niet altijd gebruik van maken.”
Uitwerking/Vormgeving
Duidelijk verschil volgens de ondervraagden is toch wel de vormgeving van de wagens. Kimberly Lomeijer geeft aan dat bij carnaval de nadruk meer ligt op karikaturen terwijl er bij het corso, naar gezichten en vormen kijkende, er vaak toch realistischer wordt gebouwd. Volgens Roy Bergevoet lijkt het dat “corso pretendeert wat meer richting kunst te gaan dan carnaval (of is werkelijk zo is?).” Dirk Govaerts (wagenbouwer Laarheide, Zundert) concludeert dat ontwerpen in het corso wel een carnavaleske uiting kunnen krijgen terwijl dit andersom een stuk minder waarschijnlijk is.
Beleving
Ondanks de vele verschillen tussen carnaval en corso valt de ondervraagden toch ook juist de overeenkomst in beleving op. Dirk Govaerts ziet wat dat betreft het overeenkomstige uitgangspunt van het samen met een groot project bezig zijn, iets wegzetten en plezier maken. En dat daarnaast het bierverbruik ook niet veel voor elkaar onder doet. Hellen Wildhagens ervaring is dat “de spanning en trots als jouw wagen vertrekt van de bouwplaats en voor het eerst in vol ornaat op straat komt zeker hetzelfde is.” Koen Aerts ziet persoonlijk als ontwerper wel duidelijk een verschil in beleving. “Corso is een jaar rond veel verantwoordelijkheid dragen, tijd investeren en zelf vormgeven. Bij carnaval blijft het meestal echter puur bij het ontwerpen van de wagen en kleur bepalen, de rest wordt allemaal door de clubs zelf gedaan.”
Carnaval OF Corso?
Koen Aerts zegt ten slotte dat zowel carnaval en corso beide op hun eigen manier fantastisch zijn en vindt het elke keer een eer als een hersenspinsel zo immens groot wordt gerealiseerd tot 3D beeld. Bij de andere ondervraagden die elk jaar zowel carnaval als corso vieren ligt er toch een grote voorkeur bij het corso. Dirk Govaerts: “De wagens zijn groter en de kick op zondagochtend is, vanwege bijvoorbeeld de factor bloemen, veel intenser als hij buiten staat.”
Samenvatting Optocht Boemeldonck 2013 »
En zo vieren ze het in Rio de Janeiro »
